دیفای چیست؟

دیفای چیست؟
دیفای یا دیسنچرالایز فایننس (Decentralized finance) اصطلاحی جامع برای خدمات مالی غیر متمرکز همتا به همتا در بلاک چین‌های عمومی و در درجه اول اتریوم است. دیفای اکثر کارهایی که بانک‌ها پشتیبانی می‌کنند مانند کسب سود، وام، تجارت دارایی‌ها و موارد دیگر را سریع‌تر بدون نیاز به کاغذبازی یا شخص ثالثی برای شما فراهم می کند.
اگر دنیای NFT، بلاک چین یا ارزهای دیجیتال را حتی کمی دنبال کرده باشید، احتمالاً با اصطلاح DeFi مواجهه شده اید. خدمات مالی غیر متمرکز از فناوری ارز دیجیتال و بلاک چین برای مدیریت تراکنش‌های مالی استفاده می‌کند. دیفای اصطلاحی جدید و امروزی است که نیاز به آگاهی گسترده تر از پتانیسل ها و ریسک های آن وجود دارد چرا که ممکن است آینده سیستم مالی همانطور که ما می شناسیم باشد. در این مقاله به تعریف بیشتر دیفای و اهمیت آن می پردازیم. مثل همیشه با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.
DeFi چیست و به چه دلیل اهمیت دارد؟
سیستم مالی غیرمتمرکز یا به اختصار دیفای به سیستم مالی اطلاق می شود که بر روی یک شخصیت یا موسسه مرکزی ساخته نشده است. هدف دیفای، دموکراتیک کردن امور مالی با جایگزینی نهادهای قدیمی و متمرکز با روابط همتا به همتا است که می تواند طیف کاملی از خدمات مالی، از بانکداری روزمره، وام ها از جمله وام مسکن، تا روابط پیچیده قراردادی و تجارت دارایی را ارائه دهد. ایجاد بازارهای مالی باز، آزاد و منصفانه تر، که برای هر کسی که به اینترنت متصل است قابل دسترسی است. دی‌فای نقش یک جایگزین دیجیتالی کامل برای وال استریت را ایفا می کند. با این تفاوت که هزینه‌های مرتبط ( برج‌های اداری، طبقات معاملاتی، حقوق بانک‌ها) را ندارد.

تفاوت سیستم مالی متمرکز امروزی (سی فای) و سیستم مالی غیر متمرکز (دی فای)
سیستم مالی متمرکز
امروزه تقریباً تمام جنبه های بانکداری، وام دهی و تجارت توسط سیستم های متمرکز مدیریت می شود که توسط نهادهای حاکم و مسئولین اداره می شود. در این سیستم، مشتریان برای دسترسی به هر چیزی از جمله وام خودرو، وام مسکن یا تجارت سهام و اوراق قرضه، باید با تعداد زیادی واسطه مالی سر و کار داشته باشند و همچنین کاغذ های زیادی را پر کرده و وقت زیادی را اختصاص دهند.
به عنوان مثال در امریکا، نهادهای نظارتی قوانینی را برای دنیای موسسات مالی متمرکز و کارگزاری ها تعیین می کنند و کنگره قوانین را در طول زمان اصلاح می کند.
در نتیجه، مسیرهای کمی برای دسترسی مستقیم مصرف کننده به سرمایه و خدمات مالی وجود دارد. این مسیر ها نمی توانند دست واسطه هایی مانند بانک ها، صرافی ها و وام دهندگان را که درصدی از هر تراکنش مالی و بانکی را به عنوان سود به دست می آورند کوتاه کنند. همه ما باید به نوعی هزینه کنیم.

سیستم مالی غیر متمرکز
سیستم مالی غیر متمرکز یا دی‌فای، با ناتوان کردن واسطه‌ها و مسئولین در دخالت در امور و توانمندسازی مردم عادی از طریق مبادلات همتا به همتا به چالش می‌کشد.
به گفته رافائل کازمن، مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران TrustToken دیفای عناصر کلیدی کار بانک‌ها، صرافی‌ها و بیمه‌ امروزی مانند وام‌دهی و تجارت را در اختیار می‌گیرد و آن را در دست افراد عادی قرار می‌دهد
به عنوان مثال شما پس انداز خود را در یک حساب پس انداز آنلاین قرار داده و نرخ بهره 0.50 درصدی دریافت کنید. سپس بانک آن پول را با سود 3% به مشتری دیگر قرض می دهد و سود 2.5% را به جیب می زند. اما با DeFi، مردم پس‌انداز خود را مستقیماً به دیگران قرض می‌دهند و 2.5 درصد از دست دادن سود را کاهش داده و 3 درصد بازده کامل پول خود را به دست می‌آورند.
ممکن است فکر کنید که پیش از این نیز با سرویس های مانند پی پال یا کش اپ نیز می توانستید برای دیگران پول ارسال کنید. اما برای ارسال وجه با چنین سرویس هایی شما همچنان به یک کارت نقدی یا حساب بانکی مرتبط با سرویس نیاز دارید. به عبارت دیگر بنابراین این نمونه پرداخت‌ ها همچنان برای انجام شده به واسطه‌های مالی متمرکز وابسته هستند.

بستر غیر متمرکز اجرای دیفای
بلاک چین و ارزهای دیجیتال، فناوری‌های اصلی مورد نیاز دیفای هستند که امکان وجود سیستم مالی غیرمتمرکز را فراهم می‌کنند.
هنگامی که تراکنشی را در حساب جاری معمولی خود انجام می دهید، سابقه تراکنش بانکی شما در جایی ثبت می شود که تحت مالکیت و مدیریت یک موسسه مالی بزرگ تر است. بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده و غیرمتمرکز که تراکنش های مالی در کدهای کامپیوتری ثبت می شوند.
بلاک چین توزیع شده به این معنی است که تمام افرادی که از یک برنامه DeFi استفاده می کنند یک نسخه یکسان از دفتر کل عمومی دارند که هر تراکنش را در کد رمزگذاری شده ثبت می کند.
بلاک چین غیرمتمرکز نیز به این معنی است که هیچ واسطه یا مسئولی برای مدیریت سیستم وجود ندارد. تراکنش ها توسط طرف هایی که از یک بلاک چین استفاده می کنند، از طریق فرآیند حل مسائل پیچیده ریاضی و افزودن بلوک های جدید تراکنش به زنجیره، تأیید و ثبت می شوند. به همین دلیل طرفداران DeFi ادعا می‌کنند که بلاک چین غیرمتمرکز، تراکنش‌های مالی را نسبت به سیستم‌های خصوصی و غیرشفاف استفاده شده در امور مالی متمرکز، ایمن‌تر و شفاف‌تر می‌کند.

نحوه کار دیفای چگونه است؟
یک سوال کلیدی در تعریف دیفای آن است که دیفای در واقع چه کاری انجام می دهد؟ در حقیقت پاسخ های متفاوتی می توان به این سوال داد اما معمولاً به یک پاسخ اصلی خلاصه می‌شود. دیفای باعث می شود افراد کنترل بیشتری بر امور مالی خود و هچنین تا حدی بر سیستم مالی داشته باشند.
دی فای آزادی در امور مالی است. این امکان وجود دارد که بتوان از فضای DeFi برای کنترل کامل دارایی (چه در ارزهای دیجیتال یا یک استیبل کوین با پشتوانه فیات ..) استفاده کرد. فناوری بلاکچین به عنوان یک رکورد دائمی تراکنش‌ها و داده‌های مالکیت عمل می‌کند. در بلاکچین تراکنش‌ها اغلب سریع تر از سیستم مالی متمرکز انجام می شوند. همچنین پذیرش DeFi توسط ماهیت همه جانبه بلاک چین انجام می شود همان لحظه ای که یک dapp روی بلاک چین کدگذاری می شود، در سطح جهانی در دسترس است.

DeFI راه خود را به طیف گسترده ای از تراکنش های مالی ساده و پیچیده باز می کند. این برنامه توسط برنامه‌های غیرمتمرکز به نام «dapps» یا برنامه‌های دیگری به نام protocols پشتیبانی می‌شود Dapp ها و پروتکل ها تراکنش ها را در دو ارز دیجیتال اصلی بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) انجام می دهند. در حالی که بیت‌کوین ارز دیجیتال محبوب‌تری است، اتریوم با کاربردهای مختلف بسیار سازگارتر است و بسیاری از برنامه های dapps و پروتکل از کد مبتنی بر اتریوم استفاده می‌کنند.
برخلاف بانک های معمولی، در سیستم مالی غیر متمرکز هیچ درخواستی برای پر کردن یا افتتاح حساب نیاز نیست. dApp می تواند تراکنش ها را به تنهایی و بدون نیاز به واسطه (بانک ها و غیره) انجام دهد. اگرچه می تواند چیز خوبی باشد، اما باز هم، همیشه جایی برای خطا وجود دارد.

مزیت های دیفای
سهولت دسترسی: نیازی نیست برای چیزی درخواست دهید یا یک حساب “باز کردن” کنید. شما تنها با ایجاد کیف پول، می توانید دسترسی پیدا کنید.
امنیت هویت: شما نیازی به ارائه نام، آدرس ایمیل یا اطلاعات شخصی خود ندارید.
انعطاف‌پذیری: می‌توانید دارایی‌های خود را در هر زمانی، بدون درخواست اجازه، منتظر ماندن برای اتمام نقل و انتقالات طولانی و پرداخت هزینه‌های گران، جابه‌جا کنید.
سرعت: نرخ های بهره و پاداش ها اغلب به سرعت به روز می شوند (به سرعت هر 15 ثانیه) و می توانند به طور قابل توجهی بالاتر از وال استریت سنتی باشند.
شفاف: همه افراد می توانند مجموعه کامل معاملات را ببینند (شرکت های خصوصی به ندرت چنین شفافیتی را ارائه می دهند).
وام دهی: با دیفای می توانید کریپتو خود را قرض دهید و نه یک بار در ماه بلکه هر دقیقه سود و پاداش دریافت کنید.
دریافت وام: با دیفای می بدون پر کردن کاغذهای خاصی وام دریافت کنید. از جمله وام‌های بسیار کوتاه مدت که موسسات مالی سنتی ارائه نمی‌دهند.
تجارت: با دیفای می توانید معاملات بدون واسطه و همتا به همتا دارایی های رمزنگاری شده را انجام دهید.
سپرده گذاری: می توانید مقداری از رمز ارز خود را در گزینه های حساب پس انداز قرار دهید و نرخ های بهره بهتری نسبت به آنچه که معمولاً از یک بانک دریافت می کنید به دست آورید.

صرافی های غیرمتمرکز (DEX): در حال حاضر، اکثر سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال از صرافی های متمرکز مانند Coinbase یا Gemini استفاده می کنند. اما صرافی های غیر متمرکز تراکنش های مالی همتا به همتا را تسهیل می کنند و به کاربران اجازه می دهند کنترل پول خود را حفظ کنند.
کیف پول های الکترونیکی(E wallet) : توسعه‌دهندگان DeFi در حال ایجاد کیف‌پول‌های دیجیتالی هستند که می‌توانند مستقل از بزرگترین صرافی‌های ارزهای دیجیتال عمل کنند و به سرمایه‌گذاران امکان دسترسی همه جانبه ارزها و بازی ها را بدهند.

ریسک های دیفای
در حالی که اکثر ابزارها و فناوری‌های مالی متمرکز، به کندی و در طول زمان عرضه می‌شوند و همچنین توسط قوانین اقتصادهای منطقه‌ای اداره می‌شوند، راه هایی خارج از این قوانین وجود دارد که پاداش ها را به شکل بالقوه ای افزایش می‌دهد اما خطرات آن نیز بیشتر است. به عبارت ساده تر، این آزادی و کنترل عمل دیفای، هزینه دارد.
• حفاظت کمتری برای ایمن نگه داشتن مصرف کنندگان یا شرکت کنندگان DeFi و دارایی های آنها وجود دارد. به این معنا که اگر در دیفای دارایی های خود را از دست بدهید، ممکن است راهی برای بازگرداندن آنها وجود نداشته باشد.
نوسانات نرخ تراکنش در بلاک چین اتریوم گواه آن است که معاملات فعال می تواند گران شود.
DeFi پدیده ای نوظهوری ست که در غیاب قوانین و مقررات سیستم متمرکز پیشرفت کرده است. اما این می تواند باعث شود که در صورت خطای یک تراکنش، حق رجوع کمی برای پیگیری وجود داشته باشد.
• هکرها همیشه در دنیای دیجیتال وجود دارند و همواره یک تهدید هستند. در حالی که تغییر یک بلاک چین ممکن است تقریبا غیرممکن باشد، سایر جنبه های DeFi در معرض خطر بزرگ هک شدن است. این می تواند منجر به سرقت یا از دست دادن سرمایه شود. باید به خاطر داشت همه موارد استفاده بالقوه مالی غیرمتمرکز به سیستم‌های نرم‌افزاری متکی هستند که در برابر هکرها آسیب‌پذیر هستند.
• تقریباً همه تراکنش‌های وام‌دهی DeFi به وثیقه‌ای معادل حداقل 100 درصد یا بیشتر ارزش نیاز دارند. این الزامات به شدت افراد را برای دریافت بسیاری از انواع وام های DeFi محدود می کند.
• با DeFi و ارز دیجیتال، باید کیف پول هایی را که برای ذخیره دارایی های رمزنگاری شده خود استفاده می کنید، ایمن سازی کنید. کیف پول ها با کلیدهای خصوصی ایمن می شوند که کدهای طولانی و منحصربفردی هستند که فقط صاحب کیف پول آن را می شناسند. اگر یک کلید خصوصی را گم کنید، دسترسی به وجوه خود را کاملا از دست خواهید داد چرا که هیچ راهی برای بازیابی کلید خصوصی گم شده وجود ندارد.

آینده DeFi
از حذف واسطه تا تبدیل کلیپ های بسکتبال به دارایی های دیجیتال و با ارزش (NFT)، آینده DeFi روشن به نظر می رسد. به همین دلیل است که افرادی مانند دن سیمرمن، رئیس روابط مالی در بنیاد IOT، پتانسیل DeFi را بسیار گسترده می‌داند، حتی اگر هنوز در مراحل اولیه قابلیت‌های خود باشد.
سایمرمن می‌گوید: سرمایه‌گذاران به زودی استقلال بیشتری خواهند داشت، که به آنها امکان می‌دهد دارایی‌ها را به روش‌های خلاقانه‌ای که امروزه غیرممکن به نظر می‌رسد، مستقر کنند. DeFi همچنین پیامدهای بزرگی برای بخش کلان داده به همراه دارد، زیرا با تغییر و پیشرفت به بلوغ می رسد تا راه های جدیدی را برای کالایی کردن داده ها فعال کند.
اما علارغم تمام این ویژگی ها،DeFi راه طولانی برای یک تبدیل شدن به سیستم مالی مورد اعتماد و قابل قبول در پیش دارد، به خصوص وقتی صحبت از جذب عموم مردم باشد.
سایمرمن در این بار معتقد است که این آینده وجود دارد اما به تک تک ما بستگی دارد و می گوید این به ما بستگی دارد که به آموزش مردم در مورد پتانسیل سیستم مالی غیر متمرکز ادامه دهیم، همچنین باید سخت کار کنیم تا ابزارهایی بسازیم که به مردم این امکان را می‌دهند که خودشان مزیت آن را ببینند.